Beste Vrienden,
Sport is the toy department of life wordt wel eens gezegd en ook ik kan me daar in vinden. Sport is spelen voor volwassenen. Maar voor sommige sportbeoefenaars ligt de nadruk wel duidelijk iets meer op 'spelen' dan bij andere sportbeoefenaars. Je zou ze kunnen verdelen in twee kampen: de balsporters (basket, hockey, volley, voetbal) en de andere (individuele) sporten (zwemmen, wielrennen, atletiek, triatlon, skeeleren, gevechtssporten). Tennis is als individuele sport een speciaal geval maar het is vooral een balsport. Dit laatste soort van sporten worden ook wel 'spelsporten' genoemd. Het grote verschil tussen de 'sporten' en de 'spelsporten' is de orde die er al dan niet in heerst. Sporten met een bal zijn van nature 'chaos': veel meer onvoorspelbaar, gekenmerkt door 'open situaties', en waarin tactiek extreem belangrijk is. In de andere sporten, zelfs in het wielrennen, is de fysieke paraatheid gemiddeld genomen prestatiebepalend (getuige ook het effect van doping in dit soort sporten); het gaat veeleer om 'gesloten situaties', met doorgaans veel minder onvoorspelbare elementen.
Een grote uitdaging voor een trainer is om 'structuur' in de 'chaos' te krijgen. Want structuur, m.a.w. systematiek, zorgt ervoor dat 'toeval' geen kans krijgt en dat dus de kans op sportief 'succes' (d.i. slagen in je doelstelling) aanzienlijk verhoogt. Voor een ex-triatleet als ik, die in het tennis terechtgekomen is, is dat niet altijd een simpel verhaal. If triathlon were easy, it would be called soccer, smalen triatleten wel eens. Daarmee ga ik niet akkoord. Ik ben de laatste om de (zelfs fysieke) kwaliteiten van vele top-spelsporters te onderschatten. Op hoog niveau en (meestal pas) op jong-volwassen leeftijd weten de meesten ook wel wat het kost om te verbeteren en te presteren; ze weten wat trainen is. 'Training', dat is per definitie geen bezigheidstherapie, maar 'een gestructureerd proces dat erop gericht is om het prestatievermogen te doen toenemen' (Matveyev in de jaren '70). En er is een verschil tussen een trainingssessie en het trainingsproces: het is niet omdat de kegeltjes, de latjes en de ballen ordelijk op het terrein liggen dat er ook een draad zit doorheen het trainingsproces. Hoeveel trainers maken een jaarplan en hoeveel weten welke eigenschap ze nu eigenlijk aan het trainen zijn? Een toffe training ineensteken is een kunst, maar wel één die veel meer trainers beheersen dan het opstellen van een effectief trainingsprogramma.
Het probleem is dus om (jonge) 'spelers' (cfr. spelsporten) gestructureerd te leren trainen. In hun ogen zijn 'oefeningen zonder chaos' (of bal) saai; maar in mijn ogen zijn zij veel te veel gewoon aan 'fun-sessies'. Tien lengtes zwemmen of 10 minuten joggen is een opdracht die de gemiddelde jeugdvoetballer of -tennisser niet ziet zitten; voor de jeugdzwemmer of -atleet, respectievelijk, is dit niet alleen de normaalste zaak van de wereld, dit is zelfs nog geen volwaardige opwarming, laat staan dat het moeite kost en/of niet prettig zou zijn. Gelukkig 'heeft ieder diertje zijn pleziertje' (dixit mijn grootmoeder zaliger), maar het is - qua mentaliteitswijziging - zonder ook maar enige twijfel véél gemakkelijker om van een triatleet een tennisser te maken dan van een tennisser een triatleet.
Met sportieve groeten,
Karel
#TrainHardButSmart